De middenklasse. Het is een term die in de vakliteratuur vaak wordt gebruikt. Ook op het nieuws en zelfs in het straatbeeld zal je vaak het woord ‘middenklasse’ horen vallen. De meeste Nederlanders zijn er dan ook van overtuigd dat zij tot de middenklasse behoren. Maar wat is de middenklasse nu eigenlijk? Is er wel een definitie van? En wie behoort er nu eigenlijk echt tot die magische middenklasse?
De oorsprong
Het idee van een middenklasse stamt eigenlijk uit het Groot-Brittannië van de 19de eeuw. In die periode was de middenklasse een term voor de sociale klasse van mensen die niet meer met de handen hoefde te werken. Het stond toen ook voor die groep mensen die graag de smaak en de levensstijl van de upper class imiteerde. Later verschoof de betekenis van de term richting die mensen die niet meer met de handen hoeven te werken of die niet voor een baas werkten. En vandaag de dag? Vandaag de dag is het alweer anders.
Hoe zit het vandaag?
Vandaag de dag maken we eigenlijk geen onderscheid meer tussen hoe er gewerkt wordt voor de middenklasse vast te stellen. Wel wordt er naar het inkomen gekeken. Het moeilijke hierbij is dat er geen eenduidige definitie is van een bepaald inkomen waarbij je in de middenstand valt. Om toch iets objectiever vast te stellen wat de middenstand is gebruikt me het mediane gezinsinkomen. Het mediane gezinsinkomen is die grens waar de helft van de Nederlanders boven zit en de helft van de Nederlanders onder zit. Als jouw inkomen als gezin tussen de 60% en de 200% van deze mediaan zit behoor je tot de middenklasse. Zit je erboven? Dan ben je rijk. Zit je eronder? Dan ben je arm.
Waarom per gezin?
De verdeling die we hier hanteerden is er eentje per gezin. Hoe komt dat? Dat komt omdat de levensstandaard van de middenklasse gemakkelijker te bereiken valt als gezin dan als alleenstaande. Omdat je als gezin of samenwonenden veel spullen slechts één keer moet kopen heb je per persoon minder inkomen nodig dan een alleenstaande voor dezelfde luxe. Zo neemt men aan dat een koppel met een inkomen van 3000 euro per maand even rijk is als een alleenstaande die 2000 euro per maand binnenhaalt.
De beroepen
In de vroegere tijden was het altijd vrij duidelijk wie tot de midden- en de hogere klasse behoorde en wie niet. Tegenwoordig draait het om inkomen en dat zorgt ervoor dat het onderscheid tussen laag- en hoogopgeleid veel belangrijker is. Een kantoorjob met een laag opleidingsniveau zal veel minder verdienen dan een specialistisch technisch beroep. Vroeger bestond de middenklasse dan ook uit ambtenaren, kantoorpersoneel, onderwijzers, dominees, eigenerfde boeren en zelfstandigen. Nu kan de middenklasse bestaan uit eender wie die de inkomensgrens haalt.
Een duidelijke definitie opstellen van de middenklasse is dus een moeilijke oefening. Het is dan ook vaak een leeg begrip. Gelukkig kan je wel een min of meer goed beeld krijgen van wie er nu exact toe behoort en of jij tot die middenklasse hoort!
